Bir önceki yazımda Alan Adı alınması hakkında konuşmuştuk. İnternet sitemizi kurmak için gerekli olan ilk adımı atmış ve internet sitemize vereceğimiz ismi belirleyerek bu ismi tescil etmiştik. Şimdi de ihtiyacımız olan ikinci hizmete geldik; Hosting hizmeti alma.
Hosting hizmeti nedir sorusuna Wikipedi şu cevabı veriyor;
Hosting veya Barındırma, bir web sitesinde yayınlanmak istenen sayfaların, resimlerin veya dokümanların internet kullanıcıları tarafından erişebileceği bir bilgisayarda tutulmasıdır.
wıkıpedıa
Daha detaylıca açıklamak gerekirse; hazırlayacağımız internet sitemiz bir çok yazı metni, kod, resim, fotoğraf ve video dosyalarından oluşan bir içerik bütünüdür. Bu içerik bütünün ziyaretçiler tarafından erişilebilir ve bizim istediğimiz şekilde onlara sunulabilir olmasını sağlayan işte bu barındırma (hosting) hizmeti ve altındaki teknolojidir. Sürekli açık kalan barındırma sunucuları internet site içeriğinizi sürekli ulaşılabilir şekilde tutar. Alan adında da olduğu gibi, belirli özelliklerle hazırlanan bir paketi belirlediğimiz süre boyunca kullanmak üzere kiralarız.
İnternet sitemizin yayınlanabilmesi için bu hizmet olmazsa olmazdır. Bu kadar önemli bir hizmetle ilgili de elbette dikkat etmemiz gereken detaylar olmalıdır. Barındırma hizmetinin kalitesi; internet sitemizin yüklenme hızını, çalışma kararlılığını, sitemiz üzerinden verebileceğimiz hizmetleri ve bu hizmetlerin kapasitesini belirler.
Barındırma teknolojileri artık çok büyük firmaların sunucularını alt firmalara kiralaması, alt firmaların da kiraladıkları sunucular üzerinden bizlere hazırladıkları paketlere göre hizmet vermesi şeklinde çalışmaktadır. Dolayısı ile sizin muhatap olduğunuz firmaların çoğu aslında kendi sunucularını değil, daha büyük ve sadece reseller (tekrar satıcı) dediğimiz firmalara satış yapan firmaların sunucularını kullanmaktadır. Burada alacağımız teknik destek ve barındırma hizmetinin teknik detayları önem kazanmaktadır. Çok küçük veya çok sorunlu bir firma değilse, teknik konularda üç aşağı beş yukarı benzer hizmetler alırsınız. Teknik hizmetin de dahil olduğu yan hizmetler konusunda ciddi ayrışmalar oluşmaktadır.
Bir barındırma hizmeti alırken nelere dikkat etmeliyiz dersek;
- Site altyapı kodlaması: Barındırma hizmeti almadan önce hangi kodlama sistemine göre sitenizin çalışacağını belirlemelisiniz. Biz WordPress temelli bir internet sitesi kurulumu yapacağımız için php temelli, yani Linux hostinglere yönelmeliyiz. Ancak WordPress harici ve Asp temelli bir internet sitesi kuracaksanız Windows temelli bir barındırma hizmeti almalısınız.
- Ne kadar alan gerekli: Çok fazla video içermeyen bir internet sitesi kuracaksanız en düşük paketler dahi işinizi görecektir. Dilediğiniz zaman daha üst bir pakete geçme imkanınız her zaman olacağı için en baştan gereksiz bir ödeme yapmanız gerekmez.
- Ne kadar veri aktarımı (Bandwidth) : En fazla veri aktarımına sebep olan videolardır. Burada da yeni kurulan bir internet sitesi olacağınız için en düşük paket rahatlıkla işinizi görecektir. Ayrıca ileride detaylıca anlatacağım Cloudflare kullanımı da zaten veri aktarımı konusunda üzerinizden oldukça yük alacaktır.
- Veritabanı (Database): Burada belkide dikkat etmeniz gereken konu; aynı barındırma hizmetinde birden fazla veritabanı kullanmanız gerekip gerekmeyeceğidir. Örneğin; WordPress siteniz bir veritabanı üzerinde çalışırken, herhangi bir eklentinin veya uygulamanın kendisine ait farklı bir veritabanını kullanmasını isteyebilirsiniz. Bu sebeple size kaç veritabanı açma imkanı sunulduğuna dikkat etmelisiniz. Çoğu WordPress temelli internet sitesi için tek veritabanı yeterlidir. Bu sebeple yine en düşük paketler işinizi görecektir.
- Online kalabilme yüzdesi (UpTime): Barındırma firma sunucularının herhangi bir hata vb sebebiyle hizmet vermeyi dururması ile oluşan “erişilememe” durumunu ne kadar yaşadığıdır. Günümüz teknolojileri ile şuan bu yüzdelik oran genelde%97-99 arasında verilir. Yani barındırma firması sunucularının %97-99 arasında online olarak hizmet verir durumda kalacağını belirtir. Acemilik veya kaynaksızlık sebebiyle bir sorun yaşanmıyorsa, barındırma firmaları sattıkları hizmetleri genelde daha büyük firmalardan sunucu kiralamak suretiyle sundukları için uptime oranları ortalama hep aynıdır. Hayatta hiçbirşey mükemmel olamayacağı için görebileceğiniz en yüksek uptime iddiası %99.9’dur ki, oradaki ufacık pay sorun yaşadığınızda “işte o küçücük ihtimal” olacaktır.
- Kaç adet e-posta : Sitenizin alan adına sahip kaç adet e-postaya ihtiyaç duyacağınızı da belirlemelisiniz. Örneğin; hosting hizmeti alma işlemini şirketiniz için yapıyorsanız ve 10-15 adet e-posta adresine ihtiyacınız varsa, sadece 5 e-posta adresi açmanıza imkan sağlayan bir paketi almanızın hiçbir anlamı yoktur. E-posta adreslerinin kapasiteleri konusunda da dikkatli olmalısınız. Buradaki tavsiyem barındırma hizmeti e-posta hizmetini farklı bir gmail vb hizmete yönlendirmeniz ve barındırma alanında hiç e-posta biriktirmemenizdir.
- Kaç adet alt alan adı : Örneğin internet siteniz avrupa.abctasima.com, abd.abctasima.com gibi alt alan adları üzerinden çalışacaksa, fazla sayıda alan adı kullanımına izin veren bir barındırma hizmeti seçmelisiniz. Çoğu WordPress sitesi alt alan adı kullanmaz. Genelde adresleri abctasima.com/avrupa şeklindedir. Ancak projeniz alt alan adı gerektiriyorsa bu konuya dikkat etmelisiniz.
- Yönetim paneli tercihiniz: Günümüzde en çok kullanılan yönetim panelleri Cpanel ve Plesk’dir. Ben şahsen Cpanel’i her zaman tercih etmişimdir. Eğer bir tercihiniz varsa ona göre bir paket almanız doğru olacaktır.
- Disk türü: Günümüzde SSD kullanmayan neredeyse hiç bir bilgisayar, ssd’ye geçiş yapmayan son kullanıcı da kalmadı. Dolayısı ile bu işi ticari olarak yapan firmaların farklı teknolojiler kullanıyor olması nadir görülecek bir durumdur. İmkanınız varsa paket bilgisinden kontrol etmeniz içinizi rahatlatacaktır.
- CPU (İşlemci): Artık bazı barındırma paketlerinde hangi işlemci ve kaç işlemci çekirdeği (core) ile hizmet verildiği de belirtilmektedir. Örneğin tek çekirdekli ve iki çekirdekli hizmetler arasında fark olsa da, internet sitenizde bu farkı çok bariz şekilde hissetmeniz pek olası değildir. Ancak işlemci desteği gerektiren siteler ve uygulamalar kullanıyorsanız bu özelliğe dikkat etmeniz gerekir. Blog, kişisel site, küçük ve hatta orta işletme sitelerinin yönetim panellerinden kontrol ettiğinizde tek çekirdekli barındırma hizmetinde %50 kullanımı bile çoğu zaman görmezsiniz. İleride detaylıca anlatacağım Cloudflare kullanımı zaten işlemci üzerinden oldukça yük alacaktır.
- Ram (Bellek): İşlemci konusunda da olduğu gibi 1, 2 ,4 vb şekillerde verilen bellek özellikleri kullanımınıza göre farklılık arz eder. Örneğin bir eklentiniz anlık olarak ram kullanımını yükseltip düşürebilir veya eklenti kaynaklı oluşan bir hata sebebiyle ram kullanımı artabilir. Ancak blog, şahsi site veya küçük işletmelere ait barındırma hizmetlerinde 1 Gb ram ile 2 GB ram arasındaki farkı gözlemlemeniz çok zordur. Site içeriğiniz geniş ve önbelleklemeyi aktif olarak kullanacaksanız ram ihtiyacınız fazla olacaktır. Böyle bir durumda daha yüksek ram tercihi gerekebilir. Yine aynı şeyi söyleyeceğim ancak barındırma hizmet paketinizi her zaman yükseltmeniz mümkün olduğu için, peşinen yüksek ödemeler yapmanıza hiç gerek yoktur. İleride detaylıca anlatacağım Cloudflare kullanımı zaten ram kullanımınız üzerinden oldukça yük alacaktır.
- Teknik Destek Hizmeti: Barındırma hizmeti alırken belkide en çok dikkat etmeniz gereken konudur. Sorunlarınıza “barındırma kaynaklı değil” cevabı vererek konuyu kesip atan bir firma ile, gerçekten barındırma sebepli olmasa da öneri ve hatta bazen fiili destek ile yardımcı olan bir firma tabiiki bir olmayacaktır. Ayrıca gündüz ve gece olmak üzere ne hızla size dönüş yapıldığı, cevap verenlerin teknik bilgi düzeyi gibi bir çok konu farklılık oluşturacaktır. Bu konuyu baştan tespit etmeniz pek mümkün değildir. Ancak “güncel” kullanıcı yorumlarını takip ederek bir fikir edinebilirsiniz. İlgili firma adını şikayetleri belirlemek amacıyla farklı şekillerde aratabilir, farklı kaynaklardan bilgiler alabilirsiniz. Ancak unutmamak gerekir ki, herkesi memnun etmek mümkün olmadığı gibi, bazı insanların olayları anlama ve aktarma durumları biraz farklıdır. Bu sebeple bir çok kaynaktan, bir çok bilgi ile genel ortalama bir kanaat oluşturmaya çalışmak her zaman daha doğru sonuç verecektir.
- Yedekleme: Hosting hizmeti alma konusunda üzerinde durulması gereken bir noktadır. Bazı firmalar ücretsiz düzenli yedekleme hizmeti verirken, bazıları kendi yedeğinizi kendinizin almanız gerektiğini belirtir, bazılarında ise otomatik yedekleme ücrete tabiidir. Farklı eklentiler ile veritabanınızı ve hatta belirli bir noktaya kadar tüm site içeriğinizi e-posta veya 3. taraf bulutlara (Google Drive, Yandex Disk vb) yedeklemeniz mümkündür. Ancak tam anlamıyla yeni bir barındırma hesabına kurulabilir bir yedeği almak önemlidir. Ücretsiz hizmet sunulması önemlidir. Ancak siz yine de dönemsel olarak yönetim panelinizden yedek almayı ihmal etmeyin derim.
- SSL hizmeti: Günümüzde bir çok barındırma firması ücretsiz Lets Encyrpt SSL desteği vermektedir. Yine de SSL desteğinizi teyit etmenizde yarar vardır. Maalesef hala bu desteği sunmayan barındırma firmaları mevcuttur.
- Ekstra Maaliyetler: Eskiden bu konuda çok sorun yaşardık ancak şuan böyle bir sorun pek kalmadı denilebilir. Rekabetin artması firmaları “nereden para kazanabilirim” noktasından “nasıl müşteri çekebilirim” noktasına doğru dönüştürdü. Ancak yine de hizmet alacağınız firmanın paketini mutlaka rakip firmaların benzer fiyat veya özellikteki paketleri ile karşılaştırın.
- Güvenlik: Hosting hizmeti alma konusunda güvenlik aslında biraz rizikodur. Daha önce güvenlik sorunu yaşamış yaşamamış firmalar şeklinde bir ayrıştırmaya gitmek, işin teknik boyutunu bilenler için aslında oldukça görecelidir. Fazla müşterisi olan firmalar daha çok hedef olurken, az müşterisi olanlar daha az hedef olur. Fazla hedef olan firmalar daha fazla önlem almaya çalışır (inşaAllah), daha az hedef olan firmalar konu üzerinde daha az durabilirler. Bir yandan çok iyi bir firma anlık bir hata yüzünden sorun yaşarken, çok kötü bir firma fark edilmediği için hiç sorun yaşamayabilir. Sunucu kaynaklı güvenlik sorunlarının çoğu belirli bir standartta çözümlenmektedir. Güvenlik konusunda en büyük sorun siz kendiniz olacaksınız. Kuracağınız site, kullanacağınız kodlar, temalar, eklentiler, yaptığınız yanlış ayarlar vb hepsi sitenizle ilgili güvenlik zafiyetlerine sebep olacaktır. Sunucu kaynaklı güvenlik sorunlarını sektörün devinimsel ilerleyişine ve rekabetin getireceği baskıya bırakarak öncelikle kendi sitenizin güvenliğine odaklanmanız zaten çoğu sorunu çözecektir. İleride bir çok farklı yazı ile bu konuya oldukça detaylı şekilde değineceğiz.
- Kaç alan adı eklenebilir: Genelde tek alan adına izin verilmektedir. Yani tek bir barındırma alanını tek bir alan adı ile ilişkilendirebilirsiniz. Tek bir alan adı kullanacaksanız bu noktada bir sorun yaşamazsanız. Başka alan adlarınız da varsa onları alan adı kayıtçısı üzerinden kullanmakta olduğunuza yönlendirebilirsiniz. Ancak aynı barındırma alanında birden fazla alan adı kullanacak (site barındıracak) iseniz işte o zaman birden fazla alan adı desteğine ihtiyaç duyacaksınız. Örneğin; abctasima.com alan adı bir site kurulumuna, forum.abctasima.com ‘da farklı bir site kurulumu veya uygulamaya üzerinde çalışacaksa, işte o zaman birden fazla alan adı kullanmaya ihtiyacınız vardır. WordPress üzerinden bütünleşik forum da çalıştırabilirsiniz. Burada bahsettiğim tamamen farklı bir wordpress kurulumu veya uygulama kurulumu (php websitesi) gibi.
- .htaccess dosya erişimi: Bir çok firma bu konuda sorun yaşatmazken nadiren de olsa bu konuda farklı uygulama yapan firmalar da oluyor. Bu konuyu teyit etmenizde yarar var. Zira WordPress söz konusu oldu mu güvenlik, hız vb bir çok konuda htaccess dosyasının manuel veya eklenti temelli kullanımı söz konusu olacaktır. Örneğin ilerideki yazılarımda htaccess ile ilgili ayarlamalar belkide başlı başına bir yazı olabilir.
- Firmanın bulunduğu ülke: Hosting hizmeti alma konusunda oldukça göreceli değerlendirilen bir konudur. Tamamen türk bir firmanın sunucuları Japonya’da veya Abd’de olabilir. Yabancı bir barındırma firması da Türkiye’de sunucu merkezi kurmuş olabilir. Bu konuyu sorarak teyit edebilirsiniz. Sunucuların Türkiye’de olması teorik olarak daha hızlı erişim sağlanacağını düşünülebilir ancak bu konuyu etkileyen o kadar çok faktör vardır ki, keisn bir sonuca varmak asla mümkün değildir. Ancak şahsi kanaatim; sunucuları Türkiye’de bulunan yerli bir firmayı tercih etmek daha doğru olacaktır.
Daha bir çok farklı konu dillendirilebilir. Ancak kaliteli hizmetiyle isim yapmış firmalar arasından paket karşılaştırması ile bir sonuca vardığınızda yukarıda sayılanların hiçbir önemi kalmayacaktır, çünkü hepsi karşılanmış olacaktır.
Burada hosting hizmeti alma konusu ile ilgili herhangi bir firma ismi anmayacağım. İnternet üzerinden kısa bir araştırma ile en az 5 firmaya ulaşabilir, paketlerini ve fiyatlarını karşılaştırarak sonuca varabilirsiniz.
YAZI İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİZİ YORUMLAR KISMINDA PAYLAŞMAYI LÜTFEN İHMAL ETMEYİN. BU SAYEDE SADECE YAZI İÇERİĞİMİ VE ANLATIMIMI DEĞİL, HER KONUDA BEN DE KENDİMİ GELİŞTİRME İMKANI BULABİLİRİM.
” Her başarı, sabır ile zamanı birleştirerek sağlanır. “
BALZAC